Het is weer tijd voor een nieuwe ronde in onze rubriek ‘Bron van inspiratie voor duurzaamheid’!
We belichten regelmatig een culturele instelling, een van de bedrijven of een van de parken op het gebied van duurzaamheid. Dit keer ARTIS; wat gebeurt er veel!
De ambitie
ARTIS wil bijdragen aan een groenere en leefbare wereld en stelt zichzelf ten doel om haar impact op het milieu zo positief mogelijk te maken. De ambitie is om in 2030 een park zonder ecologische voetafdruk te zijn. Bezoekers wandelen tegen die tijd in een natuurpark dat klimaatpositief is, geen fossiele brandstoffen gebruikt en alle afvalstromen hergebruikt. Een gigantische uitdaging. Door in 2030 klimaatpositief te zijn, laat ARTIS aan haar bezoekers zien dat als ARTIS – met haar monumentale panden, miljoenenbezoek en hoge energievraag – duurzaam kan zijn, het overal mogelijk is.
Ambitie ARTIS aardgasvrij
Het Artisplein met het aanliggende ARTIS-Groote Museum, café restaurant de Plantage en ARTIS-Micropia, is sinds 2014 aangesloten op een warmte-koudeopslag (WKO). Heel ARTIS wordt op termijn aangesloten op een WKO en wordt straks verwarmd met water uit de omringende grachten, die in de zomer zo’n 18 graden zijn. Dat warme water wordt ondergronds opgeslagen, en in de winter met warmtepompen naar boven en op temperatuur gebracht. Dit zal, volgens ecologen, mogelijk ook een positief effect hebben op het lokale onderwaterleven in de grachten, omdat het grachtenwater in de zomer dan een paar graden afkoelt.
In 2020 en 2021 is een aantal dierenverblijven verduurzaamd. Zo zijn de verblijven van de goudwanggibbons en de slingerapen aardgasvrij gemaakt en worden ze duurzaam verwarmd. Door daarnaast kleinere doelen te behalen, zoals het aanbrengen van tochtflappen, deurdrangers, LED-verlichting, de verwarming lager zetten en ook medewerkers zelf bewuster te maken van de noodzaak van energiereductie, realiseerde ARTIS in 2022 al een gasreductie van 15 procent. Het gebouw de Volharding uit 1866 is recent duurzaam gerestaureerd, volledig geïsoleerd en nu het eerste rijksmonument met zonnepanelen op het dak.
Ambitie halveren kraanwater gebruik
ARTIS gebruikt veel water. De vijvers, de waterpartijen in de dierenverblijven, de planten en de dieren, ze hebben allemaal water nodig. Aan regenwater geen gebrek. ARTIS maakt hier goed gebruik van. Op verschillende plekken in de tuin zijn wateropslagtanks die het regenwater onder de grond opslaan.
ARTIS zal in de komende jaren de de regenwateropvang verder uitbreiden. Het water in de Savanne en het olifantenbassin wordt uit de aanliggende gracht gehaald. De toiletten in het ARTIS-Groote Museum worden doorgespoeld met regenwater en in de toekomst willen we grachten- of regenwater in alle sanitaire verblijven toepassen.
Ambitie om materialen circulair te gebruiken
Olifanten poepen wel 100 kilo per dag. ARTIS heeft in samenwerking met vijf studenten van het AMS Institute een duurzaam parkbankje van olifantenpoep ontwikkeld. Het bankje bestaat voor 65% uit olifantenpoep en 35% uit gerecycled plastic.
ARTIS werkt al langere tijd aan oplossingen voor het hergebruik van mest, dat vaak boordevol waardevolle grondstoffen zit. Een deel van de olifantenpoep wordt bijvoorbeeld jaarlijks getransformeerd tot ‘bokashi’. Bokashi is het Japanse woord voor een mix van mest, plantenresten en micro-organismen die samen fermenteren tot een bodemverbeteraar. Deze bodemverbeteraar is weer voeding voor de planten in het park, zoals in de eetbare tuin. Overige mest wordt gecomposteerd bij een lokale boer in de buurt van Amsterdam.
Voedselresten zijn er bijna niet meer. In 2022 heeft ARTIS met horecapartner Vermaat een proef gedaan met een slimme weegschaal, om voedselverspilling tegen te gaan. Een sensor leest wat voor soort voedsel wordt weggegooid en de software registreert de hoeveelheid en het type. Op basis daarvan wordt het aanbod aangepast.
Ambitie om plantaardig voedsel aan te bieden
ARTIS wil haar bezoekers tijdens hun dagje uit inspireren en activeren om duurzame keuzes te maken in wat ze eten. Daarom is de horeca in ARTIS sinds begin 2022 vegetarisch. De productie van vegetarisch voedsel kost veel minder water en grondstoffen dan die van vlees. De doelstelling is om ook andere dierlijke eiwitten zoveel mogelijk te verminderen. Daarom zijn onze poffertjes bijvoorbeeld gemaakt zonder eieren en melk. Daar proef je niks van!
Het duurzaamheidsbeleid van ARTIS is voortdurend in ontwikkeling. Zo probeert ARTIS bij te dragen aan een groenere wereld. Mail info@artis.nl met duurzaamheid in de titel als je suggesties hebt over hoe ARTIS nog duurzamer kan zijn, of als je vragen hebt of meer wil weten.