Elk jaar geeft de gemeente een prijs voor het beste initiatief op het gebied van transformatie, renovatie en restauratie van erfgoed in de stad: de Geurt Brinkgreve Bokaal.
Want vaak zorgt een passende nieuwe bestemming ervoor dat erfgoed behouden blijft. In december 2024 kreeg het Nationaal Holocaustmuseum deze prijs.
Nationaal Holocaustmuseum
Begin 2024 opende het nieuwe en permanente Nationaal Holocaustmuseum aan de Plantage Middenlaan (de nrs 24, 27, 29). Opdrachtgever van de renovatie voor de herbestemming was de Stichting Hollandsche Schouwburg, het Amsterdamse architectenburo Office Winhov tekende voor het ontwerp.
Het museum is gevestigd in de voormalige Plantage Bewaarschool, een soort kleuterschool. De afgelopen jaren is het pand verbouwd. Het vormt nu, samen met de voormalige Hollandsche Schouwburg aan de overkant, het Nationaal Holocaustmuseum waar de geschiedenis van de Jodenvervolging in Nederland wordt verteld.
De architect heeft de historische elementen van de gebouwen willen behouden en het daarnaast geschikt willen maken voor de functie als museum; als een plek voor herdenking en een plek waar de geschiedenis aan toekomstige generaties wordt doorgegeven. Het doel van het architectonisch ontwerp was om ruimte te bieden, zodat de persoonlijke verhalen voor de bezoekers tot leven konden komen en om bezoekers een gevoel van plaats te geven: dit gebeurde hier.
De historie van het gebouw
Het gebouw stamt uit 1888 en is ontworpen door architect G.B. Salm. In 1907 kwam de Hervormde Kweekschool voor Onderwijzers en Onderwijzeressen in het pand. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn honderden joodse kinderen uit de crèche op nummer 31 via de kweekschool naar veilige plekken gesmokkeld. In de Hollandse Schouwburg, tegenover de Kweekschool, was de verzamelplaats voor Joden om op transport te worden gezet naar de concentratiekampen.
In 1953 werd de zolder van de school een ‘normale’ derde verdieping en kwam op het achterterrein een gymnastieklokaal, naar ontwerp van architect G.A. Roobol. De school werd in de jaren 60 de Hervormde Pedagogische Akademie, die in 1984 fuseerde met andere christelijke beroepsopleidingen en vervolgens het pand verliet. Daarna huisde van 1988 tot 2011 een school voor Individueel Voortgezet Kunstzinnig Onderwijs (IVKO) in het gebouw. Een tijdelijk Nationaal Holocaustmuseum opende in 2016 in de oude kweekschool. Daarna is het pand ingrijpend verbouwd, totdat het museum er in 2024 permanent kon worden gehuisvest.